ستون فقرات قسمت اصلی نگهدارنده در نیم تنه ی بالایی بدن می باشد. درصورتی که آسیبی به این ستون وارد شود و فرد به متخصص و جراح ستون فقرات مراجعه نکند، ممکن است خسارات جبران ناپذیری مانند از دست دادن توانایی حرکت را متحمل شود. به همین علت تصمیم گرفتیم تا تمام نکاتی که قبل از جراحی ستون فقرات باید به آن توجه داشت را با شما به اشتراک بگذاریم و کلینیک تخصصی سناباد در شهر مشهد را که بهترین متخصصان مغز و اعصاب را در خود جای داده است را به شما معرفی کنیم.
جراحی ستون فقرات چیست؟
ستون فقرات که از تعدادی مهره تشکیل شده است، وظیفه ی خم شدن، چرخیدن و نیز محافظت از نخاع را برعهده دارد. این مهره ها که یکی پس از دیگری برروی یکدیگر قرار گرفته اند نه تنها قسمت اصلی استخوان بندی در نیم تنه ی بالایی را تشکیل می دهند، بلکه از رابط بین مغز و دیگر اندام ها (نخاع) محافظت می کند. از آنجایی که اهمیت نخاع بر هیچ کس پوشیده نیست، باید نگهداری از ستون مهره ها را نیز کاملاً جدی گرفت. اما به هر دلیلی ممکن است آسیبی به این ستون وارد شود و فرد به منظور جلوگیری از وارد آمدن آسیب‌های جدی تر مجبور به جراحی ستون فقرات شود. هدف از این جراحی، که اغلب توسط متخصص مغز و اعصاب انجام می شود، کاهش درد، و بهبود توانایی حرکتی بیمار است.
اختلالات شایع ستون فقرات در میان مردم کدام اند؟
معمولاً درد ناحیه ی کمر نشانه ی وجود اختلال در ستون فقرات است. کم کم این درد افزایش می یابد و فرد را از انجام کارهای روزمره باز می دارد. در این بخش به رایج ترین عارضه هایی که ممکن است افراد را گرفتار کند می‌پردازیم.
تنگی کانال نخاع:
نخاع طناب سفید رنگی به طول تقریبا ۴۵ سانتی متر است. این طناب، که از پس سر شروع شده و تا دومین مهره ی کمری امتداد می یابد، داخل مجرایی قرار دارد که توسط ستون فقرات محافظت می شود. در صورتی که این کانال باریک و کوچک شود باعث فشار آمدن به نخاع می شود و به آن عارضه ی تنگی کانال نخاع می گویند.
لغزش مهره های کمر:
اختلالاتی همچون تنگی کانال نخاع ممکن است باعث حرکت مهره های کمر شوند. در این حالت مهره ها از محل اصلی خود جا به جا می شوند و ایجاد درد و ناراحتی برای فرد می کنند.
اسکولیوز:
انحراف ستون فقرات، که ممکن است بعضی آن را با نام اسکولیوز بشناسند، عارضه ای است که ستون فقرات انحنای طبیعی خود را از دست می دهند. در بسیاری از موارد این اختلال آنقدر خفیف است که خود فرد نیز متوجه آن نمی شود، اما در مواردی نیز باید به منظور جلوگیری از آسیب بیشتر، جراحی انجام شود.
بیرون زدگی دیسک کمر و گردن:
این عارضه که ممکن است بارها نام آن را شنیده باشیم بسیار شایع است. به منظور جلوگیری فشار آمدن به مهره ها، دیسک های نرمی میان آن ها قرار دارد که نقش ضربه گیر را بازی می‌کنند. در صورتی که به هر دلیلی، مانند کهولت سن، این دیسک ها کارایی خود را از دست بدهند، نخاع فشار زیادی را متحمل می شود.
شکستگی مهره:
حالت دیگری وجود دارد که مهره‌ی کمر یا گردن ممکن است در اثر تصادف، سقوط از ارتفاع یا پوکی استخوان بشکند. در این حالت استخوان های شکسته ممکن است به عصب ها آسیب وارد کنند.
چگونه اختلالات ستون فقرات تشخیص داده می شوند؟
از رایج ترین مشکلات ستون فقرات درد کمر و گردن است که ممکن است به دلیل بد نشستن، عدم تحرک و ورزش نکردن و … رخ دهد. در برخی موارد ممکن است نیازی به جراحی نباشد و فرد با مصرف دارو و تصحیح عادت های نادرست، خود را درمان کند. اما بنا به نظر متخصص احتمال جراحی نیز وجود دارد. پزشک ابتدا علائم ظاهری بیمار را بررسی می کند و سپس جهت تشخیص بهتر از یکی از روش های زیر کمک می گیرد:
عکس برداری با استفاده از اشعه ی ایکس:
در روش هایی مانند رادیو گرافی یا سی تی اسکن، با تاباندن اشعه‌ی ایکس می توان از ستون فقرات عکس گرفت و عارضه را تشخیص داد.
عکس برداری با استفاده از ام آر آی:
این روش مانند روش پیشین از اشعه برای عکس برداری استفاده نمی‌کند و از خطر کمتری برخوردار است. از این طریق می توان عکس های دقیقی از بافت ها و استخوان ها بدست آورد.
عکس برداری با استفاده از میلوگرافی:
در صورتی که بیمار نتواند از روش های گفته شده استفاده کند، جراح می تواند با تزریق ماده ی حاجب داخل نخاع و اطراف آن عکس های دقیقی را از ستون فقرات بگیرد.
مهم ترین بخش درمان! متخصص ستون فقرات خود را چگونه انتخاب کنیم؟
بدون شک انتخاب متخصص مهم ترین بخش درمان است. چراکه پزشک نقش اصلی در تشخیص، درمان و حتی مراقبت های پس از درمان را دارد. در وهله ی اول باید تخصص پزشک انتخابی محرز شود. پس از این باید عواملی مانند تعداد عمل های موفقیت آمیز وی را مورد بررسی قرار داد. در این خصوص می توانید از بیماران قبلی آن متخصص پرس و جو کنید.
متخصصان کلینیک سناباد در شهر مشهد شما را در سه مرحله ی تشخیص، درمان و مراقبت های پس از درمان با دانش به روز خود یاری می بخشند. جراحان این مرکز با دادن مشاوره، شما را از روند درمان مطلع می سازند و قبل از هرچیزی، با تشخیص دقیق نوع مشکل شما، مشخص می سازند آیا نیازی به جراحی است یا خیر.
اما خدمات کلینیک سناباد تنها به این موارد ختم نمی شود. این مرکز با در نظر گرفتن برنامه های توان بخشی مانند فیزیوتراپی و فیزیوتراپی در آب شما را در روند بهبودی هرچه تمام تر کمک می کنند.
انواع روش های جراحی ستون فقرات کدام اند؟
جراحی ستون فقرات دارای متدهای متنوعی است که می توان آنها را به دو دسته‌ی کلی تقسیم نمود: ۱- جراحی باز ۲- جراحی بسته. در این بخش به انواع جراحی ها می پردازیم.
جراحی بیرون زدگی دیسک
در مواقعی که دیسک میان مهره ای دیگر کارایی خود را از دست داده و باعث درد ناحیه کمر و گردن می شود، دیسک را در صورت امکان بازسازی می کنند، در غیر این صورت آن را برمی دارند. این جراحی ممکن است به روش های مختلفی انجام شود که از معروف ترین آنها می توان به ۱- جراحی لامینکتومی ۲- جراحی با لیزر ۳- جراحی آندوسکوپی و ۴- جراحی میکروسکوپی اشاره کرد.
جراحی کایفوپلاستی و ورتبرپلاستی
این روش جراحی با استفاده از سیمان استخوانی می باشد. در صورتی که مهره ی ستون فقرات فرد دچار شکستگی باشد و بنابر صلاحدید جراح نیاز به مرمت مهره باشد، می توان از این سیمان استخوانی کمک گرفت و ضایعه را ترمیم کرد.
جراحی لغزندگی مهره های کمر
لغزندگی مهره های کمر از اختلالات شایع میان افراد است. در بعضی موارد می توان تنها با مصرف دارو و روش‌های اصلاحی درمان را انجام داد و درد کمر تسکین می یابد. اما در مورادی نیز باید عمل جراحی صورت گیرد. در این صورت جراح با استفاده از جاسازی پلاتین در مهره ها (جراحی باز) و به کمک لیزر (جراحی بسته) مهره ها را ترمیم می کند. از جدیدترین متدهای جراحی لغزندگی مهره های کمر جراحی فیوژن و دکمپرشن ستون فقرات را می‌توان نام برد.
جراحی توراکوسکوپی ستون فقرات
از آنجایی که مهره های قفسه سینه تحرک کمتری نسبت به دیگر مهره ها دارند، احتمال آسیب دیدنشان کمتر است. اما به دلایل مختلف ممکن است این مهره ها نیز دچار ضایعه شوند، با استفاده از روش توراکوسکوپی جراح قادر است این نوع ضایعه ها را درمان کند.
جراحی لامینکتومی
این نوع جراحی که معمولا به صورت باز انجام می شود، برای افرادی مناسب است دیسک بین مهره های آنها بیرون زدگی شدید دارد و فشار زیادی برروی نخاع آنها می آورد. این روش جهت حل کردن مشکل تنگی کانال نخاع، مقداری از لامین مهره های ستون فقرات از بین می برد.
جراحی فیوژن
از معروف ترین روش های جراحی ستون فقرات می توان به فیوژن یا خشک کردن اشاره کرد. از این روش برای معالجه ی بیرون زدگی دیسک های بین مهره ای، انحراف مهره ها، شکستگی مهره ها، تومورهای ستون فقرات، عفونت و … استفاده می شود. این جراحی که معمولا بعد از عمل لامینکتومی انجام می شود، با پیوند دو یا چند مهره به یکدیگر و پیوند استخوانی مهره ها به تثبیت، معالجه و کاهش درد کمک شایانی می کند.
جراحی دیسکتومی
این جراحی که در کنار جراحی لامینکتومی و میکرودیسکتومی صورت می گیرد، باعث از بین بردن دیسک هایی که نخاع را تحت فشار قرار می دهند می شود.
عمل آندوسکوپی
از روش های نوین جراحی، عمل آندوسکوپی ستون فقرات است. در این روش جراح با ایجاد شیاری در قسمت بیرونی ستون مهره ها، دستگاه مربوطه را وارد مهره ها می کند و به راحتی می تواند مشکل را درمان نماید. این روش بسیاری از عارضه های پس از عمل را کاهش می دهد.
پس از جراحی ستون فقرات باید چه مواردی را رعایت کنیم؟
پس از اینکه جراحی به اتمام رسید، بیمار به بخش مراقبت های ویژه انتقال پیدا می کند. طی چندین روز علائم و وضعیت بیمار توسط متخصص کنترل می شود تا از هرگونه عوارض احتمالی خودداری شود. اما بخش مهمی از مراقبت های بعد از عمل به مراقبت های داخل منزل مربوط می شود. در این بخش نکاتی که بیماران بعد از جراحی باید در نظر داشته باشند را توضیح می دهیم.
مواظبت از زخم ها و بخیه ها
مشخص است که باید پانسمان ها را در عین رعایت بهداشت و پاکیزگی روزانه عوض کنیم. این امر باعث جلوگیری از عفونت زخم ها می شود. نکته ی دیگر این است که تحت هیچ شرایطی نباید زخم ها را دستکاری کرد، یا پماد و هرگونه مواد شیمایی دیگر را برروی آنها قرار داده شوند، زیرا این موارد عفونت یا اختلال در بهبودی زخم ها را در پی خواهد داشت.
استفاده از کمربند یا گردن بند پس از ستون فقرات
کمربندها و گردن بندها با نگاه داشتن کمر و گردن در حالتی ثابت باعث بهبودی بهتر بیمار می شوند. معمولا فرد بعد از جراحی نیاز دارد از یکی از این وسایل تا زمان بهبودی کامل استفاده کند تا از عوارض احتمالی خودداری به عمل آید. نکته ی قابل توجه این است که تنها باید مدتی که نیاز است از آنها استفاده شود، زیر استفاده ی بیش از حد ضعیف شدن عضلات کمر یا گردن را در پی خواهد داشت.
خوراک مناسب
از مشکلاتی که ممکن است افراد پس از جراحی تجربه کنند یبوست است که باعث اذیت شدن فرد می شود. این عارضه که ممکن است در مواردی حتی خطرناک باشد، می تواند با تغذیه ی درست رفع شود. مواد غذایی که سرشار از فیبر هستند می توانند فرد را در کنترل این مشکل بسیار کمک کنند.
مراقبت های عمومی پس از ستون فقرات
علاوه بر تمام موارد گفته شده، هر بیمار باید از انجام این موارد اکیدا خودداری کند:
۱- بالا و پایین رفتن زیاد از پله ها
۲- بلند کردن اشیا سنگین تر از ۳ کیلوگرم
۳- رانندگی مدت طولانی
۴- سیگار کشیدن
۵- نشستن طولانی مدت
۶- تمیز و خشک نگاه داشتن بخیه ها
توانبخشی
عضلات بیماران پس از جراحی بسیار تحلیل می رود و فرد به خاطر محدودیت های حرکتی ممکن است حتی قادر به انجام کارهای ساده ی روزمره‌ی خود نباشد. به همین دلیل توانبخشی نقش مهمی را پس از عمل بازی می کند. دو روش مرسوم توانبخشی تحریک الکتریکی، حرکت درمانی هستند.
در روش تحریک الکتریکی عضلات با استفاده دستگاه مخصوص تحریک می شوند. این دستگاه دارای الکترودهایی است که به قسمت مورد درمان متصل می شود و با استفاده از ولتاژ و پالس های الکتریکی انرژی الکتریکی را به عصب های فرد منتقل می کند.
متد دیگر حرکت درمانی است. در حرکت درمانی فیزیوتراپیست با آموزش حرکات و ورزش های مخصوص به بیمار به او کمک می کند تا توانایی حرکتی خود را بازیابد.
براساس آنچه گفته شد، مشخص است که جراحی ستون فقرات پروسه ای زمان بر است و ممکن است فرد به ۶ ماه زمان برای بهبودی کامل نیاز داشته باشد. همچنین نکات بسیار مهمی را باید در این مدت رعایت کرد تا از هرگونه عوارض جانبی خودداری شود.
متخصصان کلینیک سناباد با در نظر داشتن تمامی موارد فوق و استفاده از جدیدترین متدها و دستگاه های روز دنیا این اطمینان خاطر را به شما می دهند که عملی موفقیت آمیز را داشته باشید. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، نحوه‌ی برقراری ارتباط، نوبت دهی می توانید به سایت https://sanabadclinic.com/ مراجعه نمایید.