در مطلب قبلی ما در مورد فتق دیسک و اینکه چه علائمی می‌تواند داشته باشد؛ حرف زدیم. در این مطالب می‌خواهیم در مورد تشخیص و درمان این بیماری بیشتر حرف بزنیم. کلینیک سناباد مفتخر است درمان فتق دیسک در مشهد و تشخیص آن را توسط متخصصان مجرب این حیطه از جمله دکتر مجد محسنی بیرجندی ، به زائران و همشهریان گرامی ارائه می‌دهد.
تشخیص فتق دیسک
در حین معاینه فیزیکی، پزشک مربوطه تندرنس کمر را چک می‌کند. ممکن است از بیمار درخواست شود که دراز کشیده و پاهای خود را در موقعیت‌های متعددی قرار دهد. این اقدامات به تعیین دلیل درد کمک می‌کند.
هم‌چنین ممکن است پزشک معاینات نورولوژیکی نیز بر روی بیمار انجام دهد:
- رفلکس‌ها.
- قدرت عضلانی.
- توانایی راه‌رفتن.
- توانایی حس لمس، پین‌پریک و ارتعاش.
در اغلب موارد فتق دیسک، معاینه فیزیکی و شرح‌حال تنها مواردی هستند که برای تشخیص لازم هستند. در صورتی‌که پزشک به عارضه‌های دیگری نیز شک کند و یا نیاز داشته باشد که ببیند کدام اعصاب درگیر هستند؛ در این حالت وی یک یا چند آزمایش پیگیری دیگری نیز درخواست خواهد کرد.
تست‌های تصویربرداری
- رادیوگرافی. رادیوگرافی ساده نمی‌تواند فتق دیسک را تشخیص دهد. اما می‌تواند دیگر عوامل کمر درد مانند عفونت، تومور، دررفتگی ستون فقرات و استخوان شکسته را رد کند.
- سی‌تی اسکن. دستگاه سی‌تی اسکن تعداد زیادی تصویر رادیوگرافی از زوایای مختلف گرفته و با ترکیب آنها تصاویر دقیقی از سطح مقطع ستون فقرات و ساختارهای اطراف آن تهیه می‌کند.
- ام‌آرآی. امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای تهیه تصاویری از ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌شود. از این تست می‌توان برای تعیین محل فتق دیسک و اینکه کدام اعصاب درگیر هستند؛ استفاده شود.
- میلوگرام. در این روش قبل از اینکه رادیوگرافی صورت گیرد، ماده‌ای به داخل مایع نخاعی تزریق می‌شود. این تست فشار مرتبط با فتق دیسک متعدد بر روی طناب نخاعی و اعصاب یا دیگر عارضه‌ها را نشان می‌دهد.
تست‌های عصبی
الکترومیوگرام و مطالعات هدایت عصبی، ایمپالس‌های الکتریکی عصب و انتقال آنها در طول عصب بافتی را ارزیابی می‌کنند. این روش به تعیین محل دقیق آسیب عصبی کمک می‌کند.
- مطالعه هدایت عصبی. این تست ایمپالس‌های الکتریکی عصب و عملکرد آنها در عضلات را از طریق الکترودهایی که بر روی پوست قرار گرفته است، اندازه‌گیری می‌کنند. این روش، ایمپالس‌های الکتریکی را در اعصاب بیمار و زمانی که یک جریان کوچک از عصب عبور می‌کند، اندازه می‌گیرد.
- الکترومیوگرام (EMG). در طول EMG، پزشک سوزن الکترود را از طریق پوست به داخل عضلات متعدد وارد می‌کند. این روش فعالیت الکتریکی عضلات را زمانی که در حال انقباض یا استراحت است، ارزیابی می‌کند.
درمان فتق دیسک
درمان‌های محافظه‌کارانه مانند اصلاح فعالیت‌های روزمره برای پیشگیری از حرکاتی که منجر به درد می‌شود و نیز داروهای ضددرد، نشانه‌های درد را در اغلب افراد در عرض چند روز یا هفته کاهش می‌دهد.
داروها
- داروهای ضددرد بدون نسخه. اگر درد خفیف الی متوسط باشد، پزشک مربوطه ممکن است داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم را تجویز کند.
- تزریق کورتیزون. در صورتی که درد با داروهای خوراکی بهبود نیابد، در این صورت پزشک ممکن است برای بیمار کورتیکواستروئید تجویز نماید. این دارو به نواحی اطراف اعصاب نخاعی تزریق می‌شود. تصویربرداری ستون فقرات می‌تواند به هدایت سوزن کمک کند.
- شل‌کننده عضله. در صورتی که عضلات اسپاسم داشته باشند، این داروها برای بیمار تجویز می‌شوند. کاهش هوشیاری و سرگیجه از عوارض جانبی شایع این داروها می‌باشد.
- اپیوئیدها. به دلیل عوارض جانبی اپیوئیدها و احتمال اعتیاد، بیشتر پزشکان برای تجویز این داروها جهت درمان فتق دیسک تردید دارند. درحالتی‌که بقیه داروها، درد ناشی از فتق را کاهش ندهند؛ پزشک مربوطه ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه داروهای اپیوئید مانند کدئین یا ترکیب اکسی‌کدون-استامینوفن را برای بیمار تجویز کند. آرام‌بخشی، حالت تهوع، کاهش هوشیاری و یبوست از عوارض جانبی احتمالی این داروها هستند.
تراپی
پزشک مربوطه ممکن است فیزیوتراپی را برای کمک به کاهش درد پیشنهاد کند. فیزیوتراپیست می‌تواند به بیمار طرز قرارگیری و ورزش‌هایی را یاد دهد که بیمار حداقل درد ناشی از فتق دیسک را داشته باشد.
جراحی
تعداد کمی از افراد مبتلا به فتق دیسک در نهایت نیاز به جراحی خواهند داشت. پزشک مربوطه در صورتی‌که درمان‌های محافظه‌کارانه برای بهبود علائم بعد از 6 هفته تلاش با شکست مواجه شوند، جراحی را پیشنهاد خواهد کرد؛ مخصوصاً اگر همراه با شرایط زیر باشد:
- درد کنترل‌نشده
- بی‌حسی و ضعف
- مشکل‌داشتن در ایستادن و راه‌رفتن
- بی‌اختیاری در دفع ادرار و مدفوع
در تقریباً همه موارد، جراح می‌تواند فقط بخش بیرون‌زده دیسک را بردارد و به ندرت ضرورت می‌یابد که کل دیسک برداشته شود. در این موارد، ممکن است نیاز باشد که مهره‌ها را با استفاده از پیوند استخوان بهم فیوز کرد.
جهت اجازه‌دادن برای فیوز استخوان‌ها که چند ماه طول می‌کشد، تجهیزات فلزی در محل عمل قرارداده می‌شود تا پایداری ستون فقرات را تامین نماید. به ندرت، ممکن است جراح پیشنهاد کند که دیسک مصنوعی در محل دیسک خارج‌شده قرار داده شود.
دیسککتومی
سبک زندگی و درمان‌های خانگی فتق دیسک
در کنار دریافت داروهای ضددرد، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که موارد زیر را امتحان کند:
- استفاده از گرما و سرما. در اوایل شروع درد فتق دیسک می‌توان از پک‌های سرد برای کاهش درد و التهاب استفاده کرد. بعد از چند روز، بیمار می‌تواند برای تسکین درد و راحتی از پک‌های گرما نیز استفاده کند.
- از استراحت بیش از حد در تخت‌خواب خودداری شود. خوابیدن بیش‌ازحد می‌تواند باعث سفتی مفاصل و ضعف عضلانی شود که این عارضه‌ها بهبودی را با مشکل مواجه می‌کنند. به جای این‌کار، بیمار می‌تواند در یک وضعیت مناسب 30 دقیقه استراحت کرده و سپس یک پیاده‌روی کوتاه داشته باشد و یا تعدادی از کارهای خود را انجام دهد. بهتر است از انجام فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند، خودداری شود.
- فعالیت‌های روزمره به آرامی از سرگرفته شود. بهتر است به درد اجازه داده شود که برای از سرگیری فعالیت‌ها بیمار را هدایت کند. بیمار بایستی مطمئن شود که حرکاتش آهسته و کنترل‌شده باشد؛ بخصوص در زمان خم‌شدن به جلو و برداشتن اجسام و بلندشدن.
طب جایگزین
درصورتی‌که بیمار به روش‌های درمانی طب جایگزین علاقه داشته باشد، می‌تواند در این مورد برای درمان فتق دیسک با پزشک صحبت نماید. پزشک فواید و خطرات این روش‌ها را برای وی سبک سنگین خواهد کرد. برخی درمان‌های جایگزین و مکمل که به کاهش درد کمر مزمن کمک می‌کنند عبارتند از:
- طب سوزنی. در روش طب سوزنی، سوزن‌های نازکی به نواحی مختلف بدن فرو برده می‌شود. نتایج مطالعات حاکی از اثربخشی طب سوزنی بر انواع مختلفی از دردهاست. اگرچه نتیجه طب سوزنی در حد معمولی است ولی به نظر می‌رسد که درد کمر مزمن و درد گردن را کاهش می‌دهد. طب سوزنی در کل خطری ندارد؛ البته باید زیر نظر متخصص این کار انجام شود.
- ماساژ. این روش درمانی دستی می‌تواند برای افرادی که با کمردرد مزمن دست و پنجه نرم می‌کنند، تسکین کوتاه‌مدتی ایجاد نماید.
در صورتی که شما یا یکی از نزدیکانتان از این مشکل رنج می‌برید، می‌توانید با مراجعه به کلینیک سناباد واقع در مشهد، خیابان سناباد، بین خیابان‌های ایرج و تکتم، توسط دکتر مجد محسنی بیرجندی تحت درمان قرار گرفته و از طریق مشاوره با ایشان بهترین روش درمانی برایتان انتخاب گردد.
مقاله مرتبط: