در این مقاله سعی بر شناخت بیشتر عمل های اندوسکوپی مغز داریم این روش یکی از جدید ترین روش های جراحی مغز و اعصاب است و به ناحیه هایی از مغز دسترسی پیدا می کند که در روش های معمولی امکان پذیر نیست و اگر هم در روش های معمولی امکان دسترسی باشد با عوارض و خطر های بسیاری همراه خواهد بود .

اندوسکوپی مغز یکی از روش هایی است که بسیاری از مردم با ان اشنایی کامل ندارند. در این مقاله سعی شده انواع روش ها ، کاربرد های جراحی آندوسکوپی مغز و مزایا را به طور کامل توضیح دهیم .

شناخت اندوسکوپی

روشی است که در ان پزشک از ابزاری به نام اندوسکوپ استفاده می کند . اندوسکوپ برای مشاهده ی عمقی اندام ها داخلی و عروق بدن توسط پزشک متخصص استفاده می شود . آندوسکوپی به پزشکان این امکان را می دهد که بدون نیاز به برش های بزرگ ، مشکلات داخلی بدن را دیده و بررسی کنند.

اندوسکوپ یک لوله ای با طول زیاد ، نازک و انعطاف پزیر است که در انتهای ان دوبین و نور وجود دارد که از طریق ان می توان تصاویر داخل بدن را به نمایشگر منتقل کرد .

اندوسکوپ از راه های بینی ، دهان ، پائین گلو و یا از راه معقد وارد بدن می شود . علاوه بر این روش ها می توان در صورت لزوم برش های کوچکی در پوست ایجاد کرد و اندوسکوپ از ان طریق وارد بدن شود .

عمل جراحی مغز به روش اندوسکوپی

در درجه ی اول از این روش برای درمان تومور های مغزی استفاده می شود . این روش ، یک عمل جراحی مغز مهاجم است زیرا در ان به جراح مغز و اعصاب اجازه داده می شود که مشکلات عمیق تر مغز بیمار را شناسایی و درمان کند . که امروزه متداول ترین روش درمان ها به صورت اندوسکوپیک انجام می شود .

این روش درمان به این صورت است که یک لوله ی نازک که تصاویر ویدئو ای از مغز را نمایش می دهد از طریق یک یا دو برش کوچک و یا از راه بینی و مسیر سینوس وارد مغز می شود . به این لوله اندوسکوپ می گویند که دارای یک دوربین بسیار کوچک است که تصاویر دقیق را جهت درمان بهتر بیمار برای پزشک متخصص به نمایش می گذارد .

در این نوع درمان می توان از راه بینی و مسیر سینوس هم به مغز دسترسی پیدا کرد و مستلزم دسترسی به مغز از طریق جمجمه نیست .

در این روش حراج مغز و اعصاب با استفاده از تصاویری که به عنوان راهنما از راه اندوسکوپ دریافت می کند به از بین بردن تومور مغز و درمان نقطه های اسیب دیده ی مغز می پردازد . این درمان با ابزار تخصصی خاص جراحی های تومور یا تخلیه ناحیه اسیب دیده انجام می شود که کلینیک سناباد  در مشهد از معدود کلینیک هایی است که تمامی ابزار درمان به روش اندوسکوپیک را دارا است .

تومور ها و بیماری هایی که به کمک جراحی اندوسکوپیک می توان درمان کرد .

در این روش به قسمت ها و ناحیه هایی از مغز می توان دسترسی پیدا کرد که در روش های سنتی جراحی ممکن نیست .

تومورهای ناحیه پینه ال 

غده پینه ال وظیفه ی تنظیم ساعت بیولوژیک بدن را بر عهده دارد ( تنظیم خواب )

تومورهای هیپوفیز 

تومورهای هیپوفیز باعث کاهش و یا افزایش ترشح هرمون هایی که عملکرد های مهمی از بدن را انجام می دهند می شود .( رشد غیر طبیعی غده هیپوفیز )

تومورهای پایه جمجمه

پایه جمجمه از چندین استخوان تشکیل شده تومور های مختلفی می توانند در این قسمت رشد کنند این تومور ها زمانی که به مغز فشار بیاوردن و بزرگ شود قابل تشخیص است که درمان ان کمی چالش بر انگیز است زیرا در نزدیک به اعصاب و عروق حیاتی مغز رشد می کنند .

تومورهای بطنی 

درمان موارد زیر هم میتوان از روش درمانی اندوسکوپیک انجام داد :

هیدروسفالی 

تجمع بیش از حد مایع ( CSF ) در داخل بطن ها را هیدروسفالی گویند.

کیست آراکنوئید 

کیست آراکنوئید کیسه‌های پر از مایع است که بر روی غشای آراکنوئید که مغز و ستون فقرات را می‌پوشاند،‌ شکل می‌گیرد. متداول ترین فضا برای تشکیل کیست آراکنوئید ، داخل جمجمه حفره میانی ( نزدیک به لوب تمپورال ) ، ناحیه سوپرا سلار ( نزدیک به بطن سوم ) و حفره خلفی است که این فضا ها شامل مخچه، پل مغزی و بصل‌ النخاع می‌شوند .

کیست کولوئید

کیست کولوئید بطن سوم یک ضایعه غیر شایع داخل جمجمه است این کسیت کمتر از یک درصد کل تومورهای مغز را تشکیل میدهد . هر چند این ضایعات از نظر پاتولوژی خوش خیم می باشند ولی اگر درمان نشوند این تومور باعث مرگ ناگهانی و نقص های عصبی و دائمی شوند.

نکاتی در مورد کاربرد های مختلف اندوسکوپی مغز 

در گذشته برای پی بردن به وجود ضایعات در جمجمه و حذف ان لازم بود که بخش عمده ای از مغز باز شود . خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم پزشکی و همکاری دو تیم جراحی مغز و اعصاب و جراحان گوش و حلق و بینی این عمل اندوسکوپیک جهت نابودی و حذف بسیاری از مشکلات و اسیب های جمجمه انجام می گیرد .

مهم ترین کاربرد های ( کاربرد های اصلی ) اندوسکپی در جراحی مغز و اعصاب شامل موارد زیر می شود :

جراحی تومور های هیپوفیز و تومورهای قاعده جمجمه (در اندوسکوپی  بدون شکافت مغز از طریق بینی و سینوس اسفنویید وارد شده و تومور را بر می دارد .

بدون اسیب به ناحیه های مختلف مغز از تومور های بطن نمونه برداری کرده و تومور را بر می دارند .

درمان هیدروسفالی ( مهم ترین کاربرد اندوسکپی مغز است که اگر این درمان از روش های سنتی انجام گیرد ( مانند تعبیه شانت مغزی ) برای فرد بیمار عوارضی مانند عفونت و مسدود شدن دارد .

جراحی انواع کیست های مغزی

 اندوسکوپی مغز ، جراحی کم تهاجمی با مزایای زیاد

* دسترسی به ناحیه های خاصی از مغز که در روش های جراحی عادی و سنتی امکان دسترسی به آن ها وجود ندارد

* کاهش خطر آسیب مغزی ، میزان عوارض جراحی کاهش پیدا می کند و جراحان توانایی انجام جراحی های بزرگ را دارند ( از زمان ورود اندوسکوپ و میکروسکوپ به رشته جراحی مغز و اعصاب )

* جراحت های ناشی از عمل بسیار کم است ( زیرا در این روش تنها با ایجاد یک سوراخ و یا از راه بینی درمان بیمار انجام می شود بدون شکافت جمجمه و مغز)

* حداقل تهاجمی ( موجب کاهش درد در بیمار می‌شود )

* کاهش زمان بستری در بیمارستان ( در عمل باز بیمار باید زمان زیادی را در بیمارستان بستری باشد و به همین دلیل زمان مراقبت های بعد از عمل نیز افزایش پیدا می کند ولی در این روش مدت زمان بستری فرد بیمار کوتاه است )

* زمان بهبودی سریع تر نسبت به جراحی مغز باز

* بی نیاز به تعبیه جسم خارجی ( برای مثال در عمل باز هیدروسفالی تعبیه شانت صورت می گیرد ولی در اندوسکوپی با سواخ کردن کف بطن جریان مایع مغزی برقرار می شود .)

* هزینه های پائین تر نسبت به روش های دیگر جراحی

* کاهش عوارضی مانند عفونت

اندوسکوپی مغز در ایران 

در ایران این روش نوین بسیار پیشرفت داشته و مطابق با آخرین و به روز ترین معیار های علمی دنیا انجام می شود . این روش توسط جراح مغز و اعصاب انجام می گیرد . کلینیک سناباد در مشهد یکی از موفق ترین و پیشرفته ترین مراکز انجام این نوع عمل ها است .

شناخت انواع جراحی های مغز از طریق اندوسکوپی

این نوع جراحی ها به دو دسته تقسیم می شود :

جراحی های مغز از سمت بالای سر 

در این روش سوراخی در بالای سر ( جمجمه ) ایجاد می شود که جراح می تواند اندوسکوپ را به مغز وارد کند و انواع ونتریکولوستومی ها برای رزکسیون ، هیدروسفالی و یا حذف تومور های داخل بطن را از طریق همان سوراخ کوچک انجام دهد .

همچنین جراح می تواند در کنار میکروسکوپ و با کمک گرفتن از اندوسکوپ تومور های مغزی و ضاعیات عروقی را برداشته ، نواحی را به خوبی ببیند و به درمان بپردازد .

اندوسکپی مغز از راه بینی بیمار 

اندوسکوپ اولین بار توسط جراحان گوش و حلق و بینی انجام شد در این روش پزشک متخصص می تواند اندوسکوپ را از راه بینی وارد جمجمه و کف جمجمه کرده و به تومور های اتموئید و یا تومور هایی که در نزدیک چشم ها و بینی قرار دارند دسترسی پیدا کند .

تومور هایی که داخل چشم و یا حفره ی اوربیت هستند و به عصب چشم فشار می اورند را می توان به این روش بدون باز کردن جمجمه ی بیماری که در معرض کوری قرار دارد را درمان کرد. ( با فرز کردن قاعده ی جمجمه و باز کردن ریشه های عصبی اپتیک )

همچنین در جراحی های تومور هیپوفیز پزشک متخصص پس از وارد کردن اندوسکوپ به داخل سینوس اسفنوئید رفته و از راه بینی به طور کامل تخلیه صورت می گیرد و بدون باز شدن جمجمه و مغز ، بیمار بعد از دو الی سه روز از بیمارستان مرخص خواهد شد .

هر آن چه که باید درباره ی مراقبت های بعد از اندوسکوپی مغز بدانید .

بعد از انجام اندوسکوپی مغز باید مراقبت هایی انجام داد که از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا در روند بهبودی وضعیت جسمانی بیمار تاثیر زیادی دارد .

بعد از اندوسکپی جمجمه باید بیمار به مدت شش روز به طور کامل استراحت کند پس از شش روز به ارامی می تواند شروع به فعالیت های خود کرده. برای جلوگیری از بروز مجدد ضایعه باید مراقبت هایی انجام داد که شامل :

ناحیه مورد جراحی باید مراقبت شود : پزشک متخصص پس از پنج الی ده روز دستور به باز کردن پانسمان خواهد داد که پس از ان دیگر نیازی به پانسمان نیست و شست و شوی امحل مورد جراحی باید با شامپوی بچه و صابون صورت گیرد .

رژیم غذایی مناسب : این کار تاثیری در روند بهبود بیمار ندارد ولی باید غذاهایی که باعث ایجاد یبوست می شود مصرف نشود و نوشیدن اب پس از جراحی را فراموش نکنید .

دارو ها و مسکن ها ی ضد درد : مصرف بیش از حد دارو ها و مسکن ها در روند بهبودی تداخل ایجاد می کند باید توجه داشته باشید که پس از جراحی فقط در صورت وجود درد مسکن ها را مصرف کنید ان هم با نظر پزشک متخصص

از فعالیت های سنگین خودداری شود : تا مدت ها بعد از جراحی باید از ورزش ها و فعالیت های سنگین خود داری شود تا به بهبودی کامل برسید همچنین رانندگی و رفتن به مسافرت های دور به مدت طولانی نباید انجام شود .

هزینه های درمان با شیوه ی اندوسکوپی

وقتی شیوه ی درمان جدید تر باشد وبه روش های نوین و پیشرفته تری عمل انجام گیرد اصولا باید هزینه ی درمان بالا تر باشد زیرا قیمت دستگاه ها بسیار بالاست اما با وجود صرف زمان و هزینه هایی که برای این نوع جراحی های اندوسکوپی انجام می شود هزینه ی اندوسکپی در مقایسه با جراحی باز ، بالا نیست  و بسیاری از هزینه ها زیر پوشش بیمه قرار می گیرند  .

کلینیک سناباد یک شرکت تسهیلگر درمان برای بیماران است که در شهر مشهد به کار خود می پردازد . این کلینیک با توجه به توانمندی های فراوان پزشکان متخصص خود ، با آغوش باز به درمان بیماران نه تنها در مشهد بلکه در سراسر جهان می پردازد .

با مراجعه با سایت کلینیک سناباد واقع در مشهد می توانید با ان ها در ارتباط بوده ، اطلاعات تماس را به دست بیاورید ، وقت قبلی بگیرید و سوالات خود را مطرح کنید .

با آرزوی سلامتی برای شما عزیزان