در این مقاله نخست به تعریف و چیستی دیسک کمر و علائم آن می‌پردازیم و پس از آن درمان دیسک کمر و انواع آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
دیسک کمر چه نوع بیماری ای است ؟
در ستون فقرات بدن انسان بين مهره‌های کمری استخوانی بالشتک‌ها يا صفحاتی از جنس غضروف قرار دارند كه به آنها ديسک گفته مي‌شود و واضحا در کمر به آنها دیسک کمر گفته می‌شود.
كمر انسان دارای 5 مهره است كه در پايين آنها نیز استخوان مثلثي شكلي به نام استخوان خارجي قرار گرفته است. بنابراین در ناحيه كمر تعداد دیسک‌های بین مهره ای 5عدد می‌باشد. وظيفه اصلي دیسک ها در ستون فقرات بدن انسان، ضربه‌گير بودن آن است. به عبارتی دیسک ها، فشا‌ر‌هايی را كه به ستون فقرات وارد مي‌شود را جذب مي‌كنند و همچنين کمک در بهبود حركت بين مهره‌ها می‌کنند. منظور از دیسک کمر فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر می‌باشد که البته یکی از صعب‌العلاج‌ترین بیماری‌های ستون فقرات است.
بیماری دیسک کمرهم در مردان و‌هم زنان تقریبا با شدت مساوی مشاهده می‌شود. بعضی از منابع معتقدند در مردان 30 تا 50 ساله فتق دیسک کمر، کمی‌بیشتر دیده می‌شود. متاسفانه ما روز‌به‌روز با سونامی افزایش شیوع و کاهش سن ابتلا به کمر درد به علت دیسک کمر مواجه هستیم. به گونه ای که حتی در کلنیک‌ها جوانانی در رده سنی ۱۶ تا ۲۰ سال با کمردرد‌هایی که به علت فتق دیسک کمر روی داده روزانه مراجعه می‌کنند.
علائم دیسک کمر
- درد موضعي در ناحيه كمرکه در بسیاری از بیماران ممکن است وجود نداشته باشد.
- درد انتشاری در پاها به عنوان یکی از مهمترین علل دیسک کمر مطرح است.
- بی حسی و ضعف عضلانی
- احساس گزگز و مور‌مور و خواب‌رفتگی در پاها
- احساس سوزش عضلانی
- علائم اولیه دیسک در اغلب افراد ضعف عضلات ناحیه کمر و شکم است که به دنبال آن دیسک ضعیف شده و به دنبال یک حادثه جابجا شده و با فشار به اعصاب موجب بروز کمردرد و درد ساق پا، ران و… می‌شوند.
- بسیاری از بیمارانی که دچار گزگز و مور‌مور در پاها می‌باشند ابتدا به بیماری ام اس شک می‌کنند، در حالی که خواب رفتگی پا بیشتر به دلیل تحریک ریشه عصب توسط دیسک کمر می‌باشد تا بیماری ام اس، دربیماری ام اس بسیاری از علائم از جمله ضعف و دو بینی و… بسیار بارز‌تر می‌باشد.
- دیسک کمر ممکن است موجب کمردرد بسیار شدید شود ولی خصوصا در موارد مزمن ممکن است اصلا کمردرد هم نداشته باشد و فقط علائم درد باسن و درد ساق و کناره پا ایجاد کند.
درمان دیسک کمر
درمان دیسک کمر بر اساس شدت این بیماری فرق می‌کند. در موارد شدید که بیرون زدگی دیسک بزرگ است و سبب فلج اندام‌های تحتانی و یا بی اختیاری در دفع ادرار یا مدفوع می‌شود، جراحی باید به سرعت انجام شود.
در مواردی که با فتق دیسک کمر فلج مختصری ایجاد شده است، اما به‌تدریج میزان فلج رو به افزایش است نیز باید فوری جراحی صورت بگیرد.
به‌طور کلی، در ابتدا به بیماران توصیه می‌شود تا سراغ جراحی کمر و ستون فقرات و… نروند. البته درمان هر فرد متفاوت است و بعضی از افراد باید از همان شروع درمان جراحی شوند. مثلا اگر اعصاب فردی در اثر پارگی دیسک کمر آسیب دیده باشد و در ناحیه دست‌ها و پاها ضعف و ناراحتی احساس کند، امکان بهبود عصب با جراحی بیشتر می‌شود و از وقوع مشکلات بیشتر برای اعصاب این ناحیه جلوگیری به عمل خواهد آمد.
در سایر موارد بیماران دیسک کمر، معمولاً به مدت یک هفته تا 10 روز استراحت نسبی توصیه می‌شود و از استراحت کامل خودداری کنند زیرا استراحت مطلق منجر به ضعف عضلات می‌شود. استفاده از روش‌های بلاک کردن عصبی که سبب ایجاد درد می‌شود و تزریق داروی حاوی کورتون نیز از دیگر روش های درمان دیسک کمر محسوب می‌شود که البته کاربرد شایعی ندارد.
درمان دیسک کمر در کلینیک سناباد مشهد
برای کاهش درد ناشی از پارگی دیسک کمرمی‌توان از درمان‌های کانسرواتیو زیر به صورت تکی یا تلفیقی در طول 4 تا 6 هفته بهره ببرید، درمان های زیر شامل برخی درمان های بدون جراحی است که در کلینیک مغز و اعصاب سناباد مشهد برای درمان دیسک کمر در مشهد انجام می‌گیرد.
- فیزیوتراپی، ورزش و حرکات کششی ملایم برای کاهش فشار از روی ریشه عصب
- استفاده از گرما یا یخ برای کاهش درد
- طب سوزنی
- استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
- استفاده از مسکن‌ها برای کاهش درد
- مصرف استروئیدهای خوراکی برای کاهش التهاب ناشی از درد
- تزریق استروئید اپیدورال ( دارویی برای کاهش دردهای موضعی است و از آن برای کاهش التهاب ناشی از درد استفاده می‌شود. )
- درمان دستی ستون فقرات
- درمان رفتاری-شناختی
- ماساژ درمانی